Guk ere sarritan abestu izan ditugu “gure gorputza, gure erabakia” eta antzerako leloak, baina zer esan nahi du gure gorputzaren gaineko egiazko erabaki gaitasuna edukitzeak? Ze inplikazio praktiko dauzka horrek? Hau da, nola irits gaitezke gure gorputzen ezagutza zehatza edukitzera, sozialki bete nahi dugun funtzioa arduraz identifikatzera eta gure erabakia osoki gauzatu ahal izatera? Zentzu honetan, abortua legala eta doakoa izateak, ugalketaren ikuspuntutik bada ere, gure gorputzen gaineko erabateko kontrola ahalbidetzen digu?

Ezezkoan gaude gu: abortatzeko aukera eskuratzeak ez dakartzalako bere baitan erabakia arrazoitua izan dadin beharrezkoak zaizkigun baldintza subjektibo zein objektiboak. Lehen puntua (emakume langileak subjektu politiko ez-gai gisa heziak izateak, gure bizien gaineko kontrol ezan daukan eragina), Mugimendu Feministatik asko landu da, eta orokorrean esan dezakegu, ados gaudela mahai-gaineratutako ideiaren oinarriarekin: jasaten dugun objektualizazioa dela eta, amatasunaren gainean hartzen dugun erabakia kontzientea izan beharrean, esleitzen zaigun funtzio sozialaren gauzapena izan ohi dela. Hau da, emakume langileok familia atomizatuⁱ bat eratzeko eta honen sostengu izateko betebeharra naturalizatu dugunez, guretzat arrotza den familia eratu eta ama izateko erabakia hartzen dugula (nahiz eta, ezkontza- zein jaiotza-tasek argi uzten duten moduan, azken urteetako joera beheranzkoa izanⁱⁱ).

Puntu honen itzalean, baina, bada gutxitan aipatzen den bigarren bat: orokorrean, ekoizpen kapitalistaren fase historiko bakoitzean desjabetuok gure erreprodukzioarekiko daukagun kontrola, eta zehazki, egun langileok bizi dugun proletarizazio prozesua dela eta, bizi lasai eta egonkorra eskuratzeko daukagun gaitasun eza. Bestela esanda, langileok guraso izan nahi dugun ala ez erabakitzeko daukagun ezintasun materiala.

Itaiatik, elementu hau ugalketaren inguruko eztabaidan kokatzeaz gain, aurrez aipatutakoarekin daukan harremana ere azpimarratu nahi dugu: bananduta dauden bi elementu izatetik urrun, baldintza objektibo eta subjektiboen artean berezko harremana baitago. Izan ere, izate soziala da giza gogoa eratzen duena, hau da, gure kontzientziak esperientziaren bidez sortzen ditugu, eta horrenbestean, dauzkagun bizi baldintzak dira gure balizko erabakietan epaia ematen dutenak. Ondorioz, oro har, bi tendentzia ematen direla baiezta dezakegu: batetik, ume edukitzeko gure bizi eredua sakrifikatu eta bizi baldintzak are gehiago proletarizatu behar ditugunena, hau da, aukera horren existentzian pentsatu ere egingo ez dugunona, eta bestetik, dauzkagun bizi baldintzak direla eta, umea edukitzeak gure egoera gehiago proletarizatzea ekarriko ez lukeenez, oso gazte ama bilakatzen jarraitzen dugunona.

(gehiago…)

 “Autodeterminazioa jada ez da eskari kolektibo, politiko eta borrokalaria (…), prozesu indibidualen legitimazioa baizik. Gatazka kolektiboen indibidualizazio horrek gu ahultzeaz gain, apolitikoa da eta gure utopiak alde batera uztera garamatza.” Rote Zora, 1987.

Isabel Benitez eta Maria Colera*

Haurdunaldi subrogatua komunikabideen eta politikaren egunerokoan sartu da. Nahiz eta fenomeno ezaguna den, eta espreski debekatua izan den, “erabiltzaile” talde pare bat, eta horiek babesten dituen lagundutako ugalketaren lobby-a (urtean milioika euro mugitzen dituena eta krisia modu osasuntsuan gainditzen ari dena) presioa burutzen ari dira alokairuzko sabelen merkatua legeztatzeko. Ciudadanos-en eta Alderdi Popularraren gehiengoaren babesarekin legegintzako herri ekimena plazaratu dute, eta lege proposamenak aurkeztu dituzte hainbat erkidegotako parlamentuetan, Kataluniako autonomia erkidegoan kasu. Legeztatzearen bultzada ondorengo terminoetan planteatzen da (hainbat tribuna “feministetan” onartu direnak): askatasuna, familia eredu berriak, emakumeen gorputzen gaineko subiranotasuna edota haurren eskubideak.

Gaur egun alokairuzko sabelei buruz hitz egitean, emakumeen gorputzen gainean egiten den prozesu bortitzari buruz ari gara. Bertan, ugalkortasun garaian dagoen emakumeari lagundutako ugalketako tratamendua jasanarazten zaio biologikoki berea ez den enbrioia sabelean hazi dezan, jaioko den haurrarekiko eskubide guztiei uko eginez eta diru kantitate baten truke.

Ofizialki 80. hamarkadan inauguratu zen (merkatu askearen muinean eta Reagan garaian) eta garapen teknologikoak alokairuzko sabelen zirkuitua sofistikatu besterik ez du egin. Egun, obulu emaileak, esperma, enbrioiak eta umetokiak nahi bezala aukeratzeko eskaintza egiten da katalogo eugenesiko baten bidez, zeinak pertsonak, kolektiboak eta ezaugarri etnikoak hierarkizatzen dituen, eta irautea merezi duten fenotipok determinatzen dituen. Gainera, 80. hamarkadako alokairuzko sabelekiko “abantailetako” bat, enbrioia sabelean daraman emakumearen genetikarekin “ez kutsatzea” (sozialki eta kulturalki) da. Emakume horiek normalean sozialki, ekonomikoki eta geografikoki zapalduen egon ohi diren herrialdeetan errekrutatzen dituzte: India, Ukraina,  Asiako hego-ekialdea edo Kaliforniako pobretutako klase ertaina.

(gehiago…)

Familia, edo instituzio familiarra, ez da betierekoa. Emakumearen zapalkuntzaren antzera, fenomeno historikoa da, hasiera, garapena eta amaiera susmagarria dauzkan fenomenoa. Denboran eta espazioan aldakorra da, eta horrek argazki finko bati egokitzeko aukera ukatzen dio. Familia, produkzio eta erreprodukzio moduen osotasunaren baitan ematen diren aldaketetara lotuta dago, eta hortaz, esfera horrekiko elkarrekikotasun harremana dauka.

Familia bizitzen ari den aldaketak agerikoak dira jada. Hala ere, familia-eredu posible askoren existentzia aitortu arren, maiz, auzia nahastu baino egiten ez duten aldez aurretiko ideia eta zenbait inertzia arrastatzen dira. Horietako bat, esaterako, familiaren (edo ahaidetasunaren) ustezko autonomia baten ideia litzateke, hau, beste esferekiko – politika, ekonomia, zuzenbidea, erlijioa… – modu paraleloan ulertzearena, gizarte kapitalistan agertzen diren bezala. Familiaren autonomiaren ideia hau, gainera, formazio sozial prekapitalistetan proiektatzen da, zeinetan ezinezkoa zaigun esfera horiek modu banandu eta desberdindu batean aurkitzea. Hau da, familia historikoki aztertzea hark kapitalismoan duen nolakotasunaren begirada estutik ulertuz.

Auziari modu zuzen batean heltzerako orduan oraindik kaltegarriago suertatu daitekeen beste inertzia bat, garapen kapitalistaren fase oso konkretu batean familiak hartu duen forma zehatz batetik abiatuta nolabaiteko betikotasun irudi bat emanez, hau iraganean zein orainean proiektatzearena da, horrela, gizarte kapitalistan emakumearen rol soziala bere rol familiar-erreproduktibora mugatuz. Gaur egun oraindik onartuta dagoen uste baten kasua da adibidez, emakumea esparru pribatuan giltzapetua eta denbora osoz eta esklusiboki etxeko lanetan jarduten duen etxeko andre bezala ulertzearena hain zuzen (nahiz izan kritikatzeko). Emakumearen kontzepzio hau, gaur egungo errealitatearekin geroz eta kontraesan handiagoan dago. Jada gainditutako fase honek, fordismoarekin lotuta dagoenak, zentro inperialistan bi mundu gerren osteko hamarkadak baino ez zituen iraun eta, hala ere, nabaria da bere oinarri materiala substantzialki aldatu arren, honek utzi duen aztarna ideologikoa. Testu honen helburua ez den arren, agerian geratzen da familiaren gaur egungo errealitatea ezaugarritzearen beharra, gailentzeko dirdira duten tendentziak identifikatu eta desagertzeko itxura dutenak aztertuz.

(gehiago…)

Buila batez esnatu nau gaur amak. Entzungor egiten saiatu naiz, ohean goxo-goxo egoteko neukan astia azkenera arte luzatzeko asmoz. Alferrik, segituan neukan ama ate joka: “zer, ez duzu altxatzeko asmorik ala? Mugitu ipurdia, biharko gauzak ez dira bakarrik prestatzen eta: garbitu kopak, edalontziak eta mahi-tresnak; igo trastelekura eta jaitsi aulkiak; kendu hautsa jaiotzari; txukundu egongela; joan izebarenera, ekarri bere mahai-oihala eta plantxatu… nahikoa duzu horrekin hasteko. A, eta jaso zure gela, txerritoki honekin gozoa jarriko da eta Tomaxi”.

Urte luzez dena bere gain hartu badu ere, aurten amona ez da gai Gabonetako ospakizunez arduratzeko, eta gure ama alaba zaharrena denez… guztiok ontzat eman dugu amonaren lekukoa berak hartzea. Lehen, amonaren “ohitura zaharrak” aldatzea ezegokia zelako, bere ilusioaren aurkakoa; orain, aldiz, gu baldintza eroso hauetan ohitu garenez, gauzak aldatzeko borondaterik ez dugulako. Edozein kasutan, gauzek berdin jarraitzen dute: emakume bat (edo batzuk kasurik onenean) jo eta fuego lanean, gainontzeko senideek otordu goxoez goza dezaten, une atsegin horren atzean dagoen lan guztiaz jabetu ere egin gabe. Lehengo lepotik burua.

Nire etxean, lan erreproduktiboen sexuaren araberako banaketak urte osoan badirau ere, Eguberrietan zeregin gehiago pilatzen denez, indartu egiten da: opariak pentsatu, erosi eta prestatu; apaingarriak erosi eta etxea atondu; elikagaiak erosi eta otorduak prestatu; ospakizunetako soberakinak jaso eta berriro ere etxea txukundu… 

Paradoxa dirudi. Gabonak gertukoekin denbora pasatzeko eta gozatzeko garaitzat dauzkagun arren, testuinguru honetan betebeharrak biderkatu egiten direnez, amak denbora gehiago igaro behar du etxe-giroko lanetan: bere sozializaziorako duen denbora murriztuz, batetik, bertako kideokin duen mirabe harremana sakonduz, bestetik. Amak ez dauka lagunarteko poteo edo bazkalondo amaigaberik, ez dauka “Eguberri zoriontsurik”.

(gehiago…)

Biolentziaren jatorriaz eta horrek gaur egun hartzen duen formaz aritu ostean, eraso puntualei erantzuteko eta eraso horiek ekiditeko artikulatu beharreko mekanismoen beharra azaleratu zaigu. Protokolo integralen falta ikusi dugu, hau da, eraso bat gertatzea ahalbidetzen duten faktore guztien analisia eta horiek deuseztatzeko tresnen falta. Horiek garatzen ditugun bitartean, egun dugun tresnetako baten inguruko hausnarketa plazaratu nahi dugu gaurkoan, mila esparru desberdinetan erabili den (dugun) tresna batena: autodefentsa.

Autodefentsa terminoaren aterkipean hainbat eta hainbat eragile, lan-talde eta dinamika abiatu dira gure inguruan. Hala ere, hainbat hutsune identifikatu ditugu praktika horien baitan, konplementarioak badira ere, orokortasun batetik kanpo antolatzen diren momentuan mugatuak bilakatzen direlako. Erantzun hauek eraso koiunturalei soilik erantzuten diete eta gainera, eguneroko praktika eta antolakuntza batetik urrun, forma espontaneoan garatzen dira gehienetan.

Guzti horren ildotik, martxan jarritako autodefentsa-formak helburu bihurtu dira abiatutako eragile eta dinamiketan. Eraso guztiei, banaka eta modu isolatuan aurre egiteko antolatuak izan diren espazioetan, eraso bakoitzaren nolakotasuna eta forma subjekitiboa aztertu dira, eta horietatik abiatuta autodefentsaren beharra ikusi da. Erasoak gertatzea ahalbidetzen dituzten baldintzen inguruan, ordea, ez da askorik sakondu. Guk baldintza horien analisi sakon eta zehatza ezinbestekoa dela deritzogu, erasoak ahalbidetzen dituzten oinarri materialak moldatuta soilik egongo delako horiekin bukatzeko aukera.

Gainera, esperientzia horiek borroka sektorialak eraman izan dituzte aurrera, zapalkuntza eta erasoak osotasunaren baitan kokatu gabe, kolektibo konkretuen borroka bilakatuz eta subjektua modu partzialean definituz. Horren aurrean beharrezkoa deritzogu autodenfentsa nortzuk antolatuko dugun eta norengandik/zerengandik babestuko garen zehaztea. Kapitalaren erreinuan boterea ez da kategoria abstraktu bat, gure bizien gaineko kontrola baizik eta horren aurrean langileok beharrezkoa dugu gure egoera eta honek erantzule konkretuak dituela ulertzea, ez dela kasualitatea.

(gehiago…)

“Decir lo que yo ahora estoy diciéndoles, puede suponer hacer apología a la violencia. Y la palabra democracia, hoy más que nunca, se ha convertido en un arma-escudo para proteger al poder que agrede.” –  Forest, 2002

Genero biolentziaren gaiari heltzeko, egungo harreman ereduari berari so egin behar diogu lehendabizi, gainbegirada hutsetik haratago joan behar dugu; sakonean zein harremanek determinatzen duten emakumeok bizi ditugun biolentzia eta erasoak, beraiek azaldu ahal izateko.

Zer da emakumeon kontrako biolentzia? Emakumeok emakume izate hutsagatik estrukturalki jasaten ditugun dominazioa, gutxiespena, mespretxua eta minusbaloratzea; eta nola ez, horrek berarekin dakartzan ondorio guztiak: soldata baxuak, lan baldintza negargarriak, feminizatutako lanen derrigorrezko betebeharra, gorputzen eta bizitzen gaineko erabakitze ezintasuna, antolaketa politikorako ezintasuna…

Sistema kapitalistaren ezaugarri nagusia biolentzia da, jatorrizko akulumazioaren sorreratik hasita, gainbalioa lortu edota kapitalaren erreprodukziorako beharrezko bitartekoak egituratzen dituenean aplikatzen duena; bera sustengatzeko ezinbesteko ekintza da indarkeria. Klase gizarte honetan, burgesiak ondo jokatu du genero sistema bere interesetara jartzen, probetxua atera dio sexuen araberako lan banaketari; are gehiago, berau erreformulatzeko gaitasuna erakutsi du.

(gehiago…)

Beste urte batez azaroak 25 ditu gaur, eta beste urte batez txoko guztiak aldarriz bete zaizkigu. Hangoak eta hemengoak sareetan haien jarrerak justifikatzen, artikulu bikainena idazteko lehia egunkarietan, zabalpen gehien lortu duen txioa idazteko norgehiagoka areagotzen da Twitteren…; militantzian ere badugu zerri erreparatu, ekimen originalena bururatzen zaion kidea izateko nahia, Euskal Herrian zabalpen gehien eskuratzen duen margoketa izateko egiten ditugun ekintzak, bilerako hitzartzerik hunkigarriena izan dadin esandakoak; eta kaleetan, aldiz, borroka izpirik ikusteko aukera daukagun tokietan, nork pegatina gehiago jarri, nork kartelik deigarriena egin, nork pankarta toki arriskutsuenean jarri, mobilizazio jendetsuena, kuñarik ozenena…

Borroka bera lehiarako esparru bilakatu den garai honetan, militantziatik formazio sozial askatzaile bat eratzeak utopia dirudi, edo gaurkora ekarrita, indarkeria harremanetan oinarritzen den militantziatik, emakume langileonganako indarkeriarekin amaitzeko gaitasuna garatzeak ezinezkoa dirudi. Egoera honen aurrean, gure gaurko xedea, itxura hori ezeztatzea eta iraultza sozialistaren beharrezkotasunaren zein gauzagarritasunaren alde agertzea izango da. Bloga hasi genuenetik, genero problematika gainditzeko, langile klase osoaren emantzipazioa eskuratu behar dugula argudiatzen saiatu gara, eta pentsatuko duzuen bezala, azaroak 25 honetan ere subjektu honetan berresten gara. Aurreko sarreretan landutako edukiarekin, baieztapen hau nahikoa justifikatua dagoela deritzogunez, gaurkoan ez dugu subjektu iraultzailearen hautaketaren eztabaidan jarriko arreta, erabaki honek ezartzen digun erronketako batean baizik.

Herri honetan ondotxo dakigun bezala, langile klaseari geure erreprodukzioaren (bizitzaren) gaineko agintea edukitzea ahalbidetuko dion botere propioa erdiestea, hau da, sozialismoa eraikitzea, ez zaigu erraza egingo. Besteak beste, langile guztiok klase esplotatuaren parte bagara ere, horrek ez gaituelako homogeneizatzen, edo bestela esanda, langile klasea era askotako kideok osatzen dugulako: erdigune inperialistako langile auzoetan, etengabeko gudan dauden Afrikako lurraldeetan, Hego Ameriketako fabeletan, Asiako hiri hiperpopulatuetan… jaio garenok; geure sexualitatea ezagutzen ez dugunok, araketa horri beldur diogunok, bilaketan galduta gaudenok zein sexualitateaz plazerez gozatzen dugunok…; Bilboko kaleetan, Txantxarreka gaztetxean, jendez lepo dauden Zabalganako pisuetan zein Negurin interina lanetan bizi garen etorkinok…; zaindu gaituen familia bat izan dugunok, familia ezegonkor batean hezi garenok edo zuzenean zainduko gintuen familiarik izan ez dugunok; UPVko garbitzaileok, udaletxeetako funtzionariook, etxekoandreok, CAFeko beharginok, Eroskiko kooperatibistok…; gurasoen soldatekin Iruñean ikasten dugun Gipuzkoarrok, egunero Leioara joan etorrian ordu luzeak lapurtzen dizkiguten Gasteiztarrok, Indautxuko kaleetan barna Glovoko banaketa lan arriskutsuetan aritzen garenok, tabernetan ordaindu gabeko ordu estrak sartzen ditugunok, ikastolako umeei 8€tan partikularrak ematen dizkiegunok, Zuberoan lana topa ezin eta Bordelera ihes egitera behartuta gaudenok…

(gehiago…)

“Elkarrekiko mesfidantza egoera honetan, egoerari aurre hartzea da norberak bere burua babesteko duen erarik arrazoizkoena; hau da, indarraren edo maltzurkeriaren bidez, ahalik eta pertsona gehien ahal bezain beste denboraz menperatzea, bera mehatxatzeko gaitasuna duten indarrekin amaitu arte.” – Hobbes, 1651

Aurreko sarrerei jarraiki, kapitalismoaren baitako egunerokotasuna eta harremantze eredua arrotzak zaizkigun heinean, biolentoa zaigun errealitate baten pean bizi garela ondoriozta dezakegu: burgesiaren dominazio sistemaren baitan arrotza zaigun bizimodua daramagu (egunero klasera edota lanera joan beharra, errutina monotonoa…); harreman hutsal eta efimeroek dakarzkiguten etengabeko buruhausteak jasan behar ditugu; emakumeok gure etengabeko gutxiespenari aurre egin behar diogu subjektu debaluatu gisa; errealitate hauxe bera irauli nahi dugunok jazarpen politikoa jasan behar dugu burgesiaren errepresio bortitzari aurre eginez… irudika ahal dezakegu benetan kapitalismoaren baitan biolentziarik gabeko formarik?

Denok denon aurka jokatzen dugun gizarte eredu honetan, subjektibitate burgesak norbere nahi indibidualak lehenestera garamatza, biolentziaren (izan fisikoa edo ez) forma anitzen bitartez nahi horiek inposatzeko zilegitasuna dugula sinestaraziz. Funtsean, jasaten dugun bizimodu bortitz eta biolento hori gure subjektibitatean islatzen da, hainbat jarrera oldarkor izatera iristen garelarik. Gainera, gainontzekoak objektu edo merkantzia gisa atzematen ditugunez, ez gara kontziente albokoei eragin diezazkiekegun ondorioez. Kapitalismoaren baitan, gaur egun ematen den biolentziaren forma ezberdinen hainbat adibide jar ditzakegu, muturrekoak direlarik bisualenak: bortxaketak, gerrak, torturak, erailketak…

Hortaz, biolentziaz hitz egiten dugunean ezin dugu pentsatu kasu konkretu batzuetaz ari garela, sistematizatuta dagoen fenomeno bati buruz baizik, kapitalismoari zuzenean lotuta agertzen zaiona. Burgesiak langileria bere menpe mantentzeko erabiltzen du biolentzia, gure antolakuntza politikorako gaitasuna murrizteko, alegia. Dena dela, horrek ez du esan nahi burgesiak biolentzia kapitalista soilik martxan jartzen duenik bere eskuetan duen botere politikoa kolokan ikustean, zeharkako mekanismo koertzitiboak ere baliatzen baititu une oro: soldatak jaistea, hezkuntza erreformak, emakume langilearen sexualizazioa areagotzea… Hertzainak taldeak dioen bezala, gerrara ohitu zintezke, baina gerra egon badago: langileriak botere politikoa eskura ez dezan sistematikoki antolatutako gerra. Are gehiago, berezkoak zaizkion mekanismoak ez ezik, langile klasearen barruan biolentzia hori eman dadin hezten gaitu burgesiak, eta beraz, langileriaren baitan ematen diren bortizkeria kasuak ere indarkeria burges horren baitan kokatu behar ditugu: gure arteko gutxiespenak, bortxaketak, jipoiak… Gerra politiko honetan, argia da gure arteko erasoek jokatzen duten papera: batetik, etsaiaren nagusitasuna bermatzea, berau kolpatu ordez, elkar zanpatuz. Errealitate kapitalistaren betikotzea bestetik, langileria subjektu politiko gisa antolatu ez, eta gainera, bere potentzialitate iraultzailea garatzea galaraztea. Hemen kokatu behar ditugu, hain zuzen ere, langile klasearen barruan dauden subjektu debaluatuen kontra sistematikoki antolatutako biolentzia guztia: homosexualen kontrako biolentzia fisiko zein sinboliko guztia, transexualen aurkakoa, beltzak kolpatzen dituena, aniztasun funtzionala dutenen aurkakoa, emakume langileak gutxiesten duena… Edozein kasutan, berezitasunak berezitasun, aipatu kasu guzti hauek, biolentzia kapitalistaren agerpen modura baino ezin daitezke ulertu. Beraz, ondorengo lerroetan emakume langilearen kontrako biolentziaren  espezifidadeei helduko diegu, honakoak isolatzetik urrun, osotasun kapitalistaren baitan ulertzeko ahaleginez.

(gehiago…)

“Erradikala izatea arazoaren errora joatea da, orain, gizakiarentzat, erroa gizakia bera da.” – Karl Marx

Azken aldian asko entzun eta irakurri dugu emakumeon ahalduntze pertsonalari buruz, gure gorputzen jabetza konszientea berreskuratzeari buruz, askatasunez erabakitzeari buruz, geure buruak lehentasun bihurtzeari buruz. Emakumeok jasaten ditugun zapalkuntzen aurrean boteretu eta bakoitzaren bizitzaren gaineko agintea hartzeko aski garela aldarrikatu izan da.

Emakume bezala jasaten dugun zapalkuntzari aurre egiteko beharrezkotzat jotzen ditugu aurrez aipatutako horiek, baina guri zalantza asko sortzen dizkigute:  zeri deitzen diogu askatasuna sistema honetan? Nola uztartuko ditugu gure buruak lehentasun bihurtzea eta ingurukoekin ditugun harremanak? Hona hemen guk gaiaren inguruan egindako hausnarketa:

Formazio sozial kapitalistan, hau da, osotasun sozial eta historiko honetan, guztiz konplexua den dominazio forma orokortu batek gidatzen ditu gure bizitzak, egunerokotasuneko zirrikitu guztietara helduz. Honen adibide dira, emakume langileok jasan behar ditugun zapalkuntza forma guztiak lanean, gure ondoko gizonak baino soldata baxuagoa jasotzean; familian, zipayo lanak betetzen dituen senarrarengandik banantzeko aukerarik ez dugunean; lagun artean, parrandan  atera eta gure lagun minaren baboseoa aguantatu behar dugunean… gainontzeko zapalkuntza forma ezberdinekin elkarbizitzen.

Aldi berean, formazio sozial kapitalistaren baitan ekoizpen forma kapitalista da ekoizpen modu hegemonikoa. Ekoizpen forma hau alde batetik, gizakien arteko interdependentzian oinarritua dago, lana sozializatua den momentutik. Honek zera esan nahi du, pertsona bakoitza ez da bere erreprodukzioa aurrera eramateko beharrezkoak dituen materia guztiak ekoizteko gai eta  beharrezkoa du gainontzekoekin loturik egotea. Honek aldiz, arrazoi jakin bati erantzuten dio: lanaren banaketa sozialari. Sistema kapitalistan existitzen diren bi klase sozialen artean ematen den lan banaketa esplotazioan oinarritzen da, hau da, kapitalistek langileek egiten duten lanetik kapitalaren metaketa mugagabea aurrera eramatea lortzen dute.

(gehiago…)

“Bellum omnium contra omnes.” – Thomas Hobbes

Aurreko sarreran, gure inguru sozialean topatzen ditugun harremanek sortzen diguten ezinegonari heldu nahi izan genion. Ez soilik gure burua mingarriak diren harremanetan murgilduta ikusi dugulako; baizik eta harreman horiek, azken instantzian, gure antolakuntza politikorako gaitasuna oztopa dezaketelako, burgesiaren diktaduraren aurrean gu are eta posizio ahulago batean kokatzen gaituztelarik. Bi bloke antagoniko hauen arteko etsaiatasun jokoari Politika deritzogu, non bloke bakoitza bere posizioak babesten eta aurreratzen saiatzen den. Hala, interes talka horretatik eratortzen den indar korrelazioaren arauak ezagutu behar ditugu; burgesiarekiko indar harremanaren baitan, gure posizioak konskitatu eta indartu ahal izateko.

Esku artean dugun lan mardul honetaz kontziente izanik, harremanen auzian sakontzea erabaki izana ez da inertziazko hautu bat izan. Izan ere, gure egunerokotasuneko egoera sozialaren esentzia aztertzen hasi aurretik ere, agerikoa zitzaigun ez geundela gustora bizi dugun errealitatearekin. Gertuko jendearekin gure arteko harremanak aztertzen ematen ditugun aldiak deserosotasun horren agerpen intuitiboenak dira; baita parrandak gure barrenak hustutzeko erabiltzea, eta honek hurrengo egunetan eragin ohi digun sentimendu ekaitza ere. Horren aurrean, militante iraultzaileon eginbehar politikoa bat batekotasun burgesaren espresioak (aparientzia) gainditu eta bizitza sozialaren elementuak osotasunaren baitan kokatzea da, prozesu epistemologiko honek ahalbidetzen duen errealitatearen (esentzia) ezagutza erdiesteko. Sinpleki esanda, ohikoak zaizkigun frustrazio zein ezinegonek eragindako haserrea eta tristura politizatu behar ditugu. Gauzak horrela, sarrera hauen asmoa ez da gogoeta metafisikoak sustatzea, ez eta etorkizuneko gizarte perfektoan zein nolako harremanak garatu beharko genituzkeen marraztea ere. Horretara heldu aurretik, gaur egungo errealitate kapitalistaren analisi ahalik eta osatuena burutzetik hasi behar gara, gure jardun politikoa garatzen dugun heinean, harreman forma horien subertsio integralenetik abiatu ahal izateko. Argi izan behar dugu, baina, zein den gure jomuga: burgesiaren etengabeko erasoak aurreikusi eta neutralizatzeko gaitasuna eskaintzen duen antolakuntza politikoaren mesedetan egongo diren harreman formak garatzea.

Gure kideen gaitasun zein gorputzen kontsumoa, lagunak gure nahieran erabiltzea eta gure interes propioen bilaketa etengabea ez dira gure arteko harremanetan birproduzitzen ditugun logika burgesaren aztarna bakarrak. Aldiz, oso hedatuta dagoen fenomenoa, txikitatik barneratzen duguna, norgehiagoka sistematikoa da, maiz gure buruaren autoafirmazio konstantearen beharraren bitartez adierazten duguna. Lagunarteko eztabaidetan gure iritzia gailentzen saiatzen garen aldiak, zenbait kasutan, jarrera oldarkorrak izateraino helduz, irentsi dugun lehiaren isla argia dira. Baita gure burua inguruko jendearekin alderatzeak dakarzkigun frustrazio eta inferioritate sentimenduak, inbidia diogun lagun horren parera sekula iritsiko ez garelakoan. Intseguritateen iturri bihurtzen dira zintzoki miretsi eta baloratu beharko genituzkeen besteen gaitasunak. Honek guztiak sekulako eragina du gure antolakuntzarako gaitasunean, berau oztopatzera heltzeraino. Hain errotuta daukagun gure arteko talka egoera honekin amaitzeko, horrelako jarrerak aztertu eta moztea ezinbesteko pausua dela deritzogu, baina, horren benetako bermea zera izango da: inbidia eta norgehiagokarik gabeko harremantze eredu bat gauzatzeko gaitasun erreala artikulatzea; sozialismoaren eraikuntza, finean.

“Erlijioa, familia, estatua, zuzenbidea, morala, zientzia, artea, etab. ekoizpenaren forma zehatzak besterik ez dira eta bere lege orokorraren menpe daude.” – Karl Marx, 1844

(gehiago…)

“Filosofoek mundua hamaika eratan interpretatu besterik ez dute egin, baina eginbeharra, berau eraldatzea da.”   –  Karl Marx, 1845

Gure inguruko errealitate sozialak etengabe garamatza bakardadea sentitzera, zenbaitetan gure bizitzarekin gustora ez gaudela pentsatuz. Hutsune horri zuzenean aurre egin ordez, askotan, gure inguruarengandik ihes egiteko joera erakusten dugu, zenbait kasutan, bakarrik egoteko behar irrazional baten bitartez. Horren islada zuzena dira egun osoa etxean ematen ditugun aldiak (musika entzunez, pelikula zein serie artean murgilduz…); edota beste inor gabe kalera ateratzeko gogoak, besteak beste. Maiz alkohol artean egindako azaleko harremanetan saiatzen gara topatzen galduta sentitzen dugun hori. Agerikoa da guztiok barnean daramagun hutsuneak gure bizitzako esparru askotan harreman hutsalak eraikitzera bultzatzen gaituela.

Gure arteko harreman interpertsonaletan aurkitzen ditugun gabeziak izan dira, hain zuzen ere, sarrera hau idaztera bultzatu gaituztenak. Alde batetik, behar pertsonala izan da, gure egunerokotasunean besteekin erlazionatzen garen erak nazkatzen gaituelako. Baina, bestetik, eginbehar politiko bat ere badela azpimarratu nahiko genuke, guk ere gure barne kontraesanekin borrokatu behar izan baitugu; “Hau sentitu beharko nuke?” edo “horrela ondo ari naiz jokatzen?” bezalako galderen preso ere izan garelako nahi baino gehiagotan. Hala ere, ukaezina da feminismoaren gorakadari esker espazio berriak irekitzen ari direla harremantze ereduen inguruan hausnartu eta bizipenak partekatzeko. Horien ekarpenak aintzat hartuz, erronka berriei heltzeko asmotan gatoz.

Izan ere, oraindik zailtasunak sumatzen ditugu harreman interpertsonalen nolakotasunaren zergatia argi identifikatzeko. Gainera, zoritxarrez, aipatu berri ditugun espazioak soilik emakumez osatuta egon ohi dira. Modu horretan, militantzia esparruetan lan banaketa sexual argi bat erreproduzitzen dugu, harremanen auzia emakumeon gain jauzten delarik, oro har. Alabaina, komunitate politikoaren eraikuntzarako ezinbesteko auzia den heinean, gai honek exijitzen duen heldutasunez jokatzea funtsezkoa dela deritzogu: kide ororen ardura izan behar da harremanen afera borrokarako esparru gisa hartzea; proiektu politikoaren eraikuntzarako  tresna bezala ulertzea, alegia. Horretarako baldintzak sortzeko, orain arte egindako akatsetatik ikasi beharrean gaude, eta, beraz, harremanak proiektu politikoari zuzenean loturik ulertzeaz gain, dominazio sistemaren espresio diren heinean, ezin ditugu modu isolatuan landu. Gauzak horrela, gure arteko harremanak sistemaren osotasunean kokatzen saiatuko gara sarrera honetan. Hortaz, lerro hauen bitartez zuen pentsamenduak askatu nahi ditugu, zuen buruekin eztabaidetan murgiltzera bultzatu; baina, bereziki, zuen ingurukoekin batera hausnartzera animatu nahi zaituztegu.

“Munduaren balioaren gutxiespena eta gauzen mundua neurriz kanpo baloratzea zuzeneko harremanean handitzen dira.” – Karl Marx, 1844.

(gehiago…)

Kaixo burkide,

Egia esan ez dakigu nor zaren, ez ditugu zure korapiloak ezagutzen, ez dakigu momentuko zure kezkak zeintzuk diren, ez blog honetan sartzera bultzatu zaituzten arrazoiak zeintzuk izan diren ere. Eta pentsatuko duzun bezala, pantailaz bestalde irakurtzen dabilena ez ezagutzeak, zaildu egiten digu komunikazioan asmatzea. Hala ere, sarrera honen bitartez, geure buruak zein asmoak aurkeztu nahi dizkizugu; argi daukagun arren, jarduna izango dela elkar ezagutzeko modurik zuzenena.

Sortu berri dugun interneteko txoko honetara hurbildu bazara, Itaia izeneko blog honen inguruko jakin-mina piztu zaizulakoan gaude. Bertako kideok argi daukagu blog hau Euskal Herrian gure jarduna beso zabalik jasoko duen orori zuzentzen diogula: geure bizien gaineko botere osoa eskuratu nahi duzun horri, emakume langileak inpotentziara kondenatzen gaituzten bizi baldintzak borrokatzeko prest zauden horri, geure zalantza berberak dauzkazun horri, emakume langileok bizi dugun esplotazioarekin errotik bukatu nahi duzun horri… finean, iraultza sozialista gauzatzeko prest dagoen edonori!

Itaiaren jarduna, bai Euskal Herria bizitzen ari den garapen politikoarekiko, baita mundu mailan ematen diren gertakariekiko daukagun ulerkera plazaratzera bideratuko dugu. Emakume langileok askapen prozesu eraginkor bat martxan jartzeko kontuan eduki beharreko auzien inguruko eztabaida sortu nahi dugu, eta hortaz, gure helburua militanteongan hausnarketa sustatzea izango da: subjektu politikoaren inguruan, eratu beharreko aliantzen inguruan, eman beharreko pausuen inguruan, jarraitu beharreko estrategiaren inguruan… Hau da, emakume langileok askapen prozesu eraginkor bat martxan jartzeko kontuan eduki beharreko auzien inguruko eztabaida sortu nahi dugu; horretarako, langile klaseko emakumeok bizitzen dugun esplotazio forma zehatza identifikatu, ezagutu, eta berau gainditzea ahalbidetuko digun jarduna sustatuz.

(gehiago…)